Tỷ lệ vàng | Nguồn gốc & công thức | Ứng dụng trong thiết kế nội thất

Tỷ lệ vàng là một trong những công thức toán học đã có từ rất lâu đời và được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như hội hoạ, văn hoá tôn giáo, kiến trúc, xây dựng v…vv.. Vậy hãy cùng SmartDecor tìm hiểu về tỷ lệ vàng là gì ? Nguồn gốc và công thức xuất phát từ đâu ? Ứng dụng của tỷ lệ vàng trong kiến trúc xây dựng ra sao ? Hy vọng có thể mang đến nhiều thông tin giá trị giúp cho bạn đọc hiểu rõ và có thể ứng dụng trong thực tế khi thiết kế, xây dựng.

1. Lịch sử hình thành tỷ lệ vàng

Thời cổ đại : Người ta chưa biết tỉ lệ vàng có từ bao giờ.Trước đây, người ta vẫn cho rằng một người La Mã là Vitruvius sống cách đây gần 2100 năm đã tìm ra tỉ lệ vàng. Gần đây các nhà khảo cổ học tìm thấy các di bút viết về tỉ lệ vàng trong các kim tự tháp ở Ai Cập. Điều đó chứng tỏ tỉ lệ vàng xuất hiện rất sớm (cách đây khoảng hàng nghìn năm).

Thời kì trung đại :  Euclide, nhà toán học của mọi thời đại đã từng nói đến tỉ lệ vàng trong tác phẩm bất hủ của ông mang tên “Những nguyên tắc cơ bản”. Theo Euclide, điểm I trên đoạn AB được gọi là điểm chia đoạn AB theo tỉ lệ vàng (còn gọi là điểm vàng) nếu thỏa mãn:
        

Đặt: . Số x đó được gọi là tỉ lệ vàng và điểm I đó là điểm vàng của đoạn AB.

Từ đó về sau như ta đã biết đã có khá nhiều phát hiện về sự tồn tại của Tỷ Lệ Vàng trong các hình kỷ hài tự nhiên như hình ngôi sao 5 cánh,hình đa giác 10 cạnh… trong chuỗi số nguyên Fibonacci.

Thời kì hiện đại : Các nhà khoa học đã công nhận công thức “tỷ lệ vàng” và được ví như “tỷ lệ thần thánh” để làm thước đo chuẩn mực cho các lĩnh vực khác nhau trong xã hội. Mark Barr (thế kỷ 20) sử dụng chữ cái Hy Lạp phi (φ) là ký hiệu của tỉ lệ vàng.

2. Công thức hình thành tỷ lệ vàng

Công thức tỷ lệ vàng (nguồn : sưu tầm)

Có một sự liên hệ bản chất tự nhiên nào đó, các bố cục được trình bày trong các hình chữ nhật với tỷ lệ vàng làm cho người xem có cảm giác thoải mái hài lòng hơn và cảm nhận được bố cục hợp lý, đẹp hơn. 

Tỷ lệ vàng trong toán học: Mở rộng tổng quát các đại lượng a, b thỏa mãn tỷ lệ vàng đó chính là dãy số Fibonacci đây là dãy số quan trọng vì nó thể hiện rất nhiều quy luật của thế giới tự nhiên (tuy nhiên chúng ta không tìm hiểu sau về nó mà chỉ dẫn chứng các kết quả và ứng dụng trực tiếp trong thiết kế). 

Các hình chữ nhật xếp theo dãy Fibonacci từ nhỏ đến lớn ta thu được hình thể hiện dãy số đó và vẽ ra được một đường cong xoắn ốc. Đường cong xoắn ốc sinh ra theo tỷ lệ vàng này bắt gặp rất nhiều trong tự nhiên.

Hình chữ nhật theo tỷ lệ vàng theo đường xoắn ốc (Nguồn: Sưu tầm)

3. Tỷ lệ vàng xuất hiện phong phú trong thế giới xung quanh ta

Có thể nói tỷ lệ vàng là một trong những “tỷ lệ thần thánh” vì chúng vô tình xuất hiện dày đặc ở thế giới xung quanh ta, từ quy luật vật lý đến thế giới động vật và cả thế giới thực vật.

Hình ảnh tỉ lệ vàng xuất hiện trên thế giới thực vật (nguồn: sưu tầm)

Hình ảnh tỉ lệ vàng xuất hiện trên thế giới động vật (nguồn: sưu tầm)

Hình ảnh tỉ lệ vàng xuất hiện ngay cả trên cơ thể con người (Nguồn: Sưu tầm)

Hình ảnh tỉ lệ vàng trong hội hoạ mỹ thuật (Nguồn: Sưu tầm)

Hình ảnh tỉ lệ vàng trong các kiến trúc và công trình xây dựng (Nguồn: Sưu tầm)

Có thể thấy tỉ lệ vàng bạn có thể bắt gặp ở bất cứ đâu xung quanh ta. Từ những thứ đơn giản nhất cho đến các công trình kiến trúc hoành tráng. Thật thú vị phải không nào ? Ở xã hội ngày nay, mọi người áp dụng tỉ lệ vàng trong thiết kế nội thất, thiết kế logo, nhãn hiệu, đồ gia dụng cho đến các thiết kế ô tô và nhiều lĩnh vực khác nhau.

4. Ứng dụng tỉ lệ vàng trong các phong cách thiết kế nội thất

Trong các ngành nghề đòi hỏi sự sáng tạo nói chung và ngành thiết kế nội thất nói riêng thì tỷ lệ 1:618 được xem là tỷ lệ tiêu chuẩn, được ứng dụng rất phổ biến. Những đối tượng chứa tỷ lệ vàng này được chuyên gia đánh giá là thẩm mỹ tuyệt đối. 

Một góc nhỏ trong thiết kế nội thất (Nguồn: SmartDecor)

Tỷ lệ vàng xuất hiện rất thường xuyên trong phân chia bố cục không gian. Các kiến trúc sư thường sẽ chia một căn phòng thành hai phần: Một phần lớn chiếm 2/3 diện tích và một phần còn lại nhỏ hơn. Phần diện tích lớn sẽ chứa đồ nội thất chính của căn phòng, chịu trách nhiệm làm nổi bật không gian. Phần nhỏ hơn đảm nhiệm mục đích sử dụng thứ cấp, chẳng hạn như khu vực chỗ ngồi hoặc kho lưu trữ thay thế. Bạn có thể áp dụng tỉ lệ này cho các phong cách thiết kế nội thất khác nhau như phong cách thiết kế hiện đại (Modern) , phong cách thiết kế Đông Dương (Indochine) và cả phong cách thiết kế nội thất công nghiệp (Industrial)

Tỷ lệ vàng cũng sẽ giúp bạn phối màu sắc cho căn phòng một cách dễ dàng và tinh tế hơn.

Cách phối màu theo tỷ lệ vàng 60-30-10 trong thiết kế (Nguồn: Sưu tầm)

Tỷ lệ cũng rất quan trọng để xem xét vị trí của các sản phẩm nội thất. Nếu muốn tạo độ tương phản, bạn hãy thử sắp xếp các đồ trang trí theo các độ cao và phương hướng khác nhau. Nên sắp xếp những đồ trang trí này theo nhóm số lẻ, như vậy tính thẩm mỹ sẽ cao hơn.

Các sản phẩm nội thất được sắp xếp theo tỉ lệ cao thấp khác nhau (Nguồn: SmartDecor)

Nhưng thực tế, chẵng có một quy tắc cụ thể nào để có thể phối các tỉ lệ khác nhau trong việc kết hợp tỷ lệ trong thiết kế nội thất để tạo ra sự tương phản. Mà một phần, dựa vào kỹ năng nhờ vào con mắt thẩm mỹ bẩm sinh của mỗi cá thể hoặc thông qua sự tinh ý và luyện tập trong suốt khoãng thời gian dài. Có 1 mẹo nhỏ bạn có thể nhớ đó là khi muốn kiểm tra tỷ lệ giữa hai đồ vật, hãy đứng lùi lại một bước.

Nếu sự sắp xếp này mắt bạn thấy ổn, hãy để nó như vậy. Còn nếu thấy tỷ lệ này bất thường, hãy điều chỉnh. Ngoài ra, bạn cũng cần phải quá lo lắng trong việc sắp xếp. Hãy liên hệ ngay với SmartDecor luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn cho bạn qua số hotline 0911933938 để được tư vấn tốt nhất.